اخلاق و عرفان

اهل معرفت گویند که جنابت خروج از وطن عبودیت و دخول در غربت است؛ و اظهار ربوبیت و دعوای منیت است و دخول در حدود مولا و اتّصاف به وصف سیادت است و غسل برای تطهیر از این قذرات و اعتراف به تقصیر است.

هر یک از اوصاف رذیله را که انسان درصدد علاج آن بر نیاید و پیروی از آن نماید، رو به اشتداد گذارد، و مراتب شدت رذایل چون شدت فضائل غیر منتاهی است.

برای تربیت فرزند در بُعد اعتقادی که توحید، نبوت، امامت و... است و  حتّی در بُعد عقلانی فردی که بحث محبّت است و هم در بُعد عملی، مسئولیّت سازندگی وجود دارد.

میزان در صورت های ملکوتی و برزخی و قیامتی، ملکات و قوت آن است. و آن عالم، محل بروز سلطان نفس است، و ملک بدن، تعصی از آن نکند. ممکن است در آن عالم، انسان به صورت حیوانات یا به صورت شیطان محشور شود.

کسی که عصبیت کشد یا عصبیت کشیده شود، گشاده شود ریسمان ایمان از گردن او. یعنی از ایمان بیرون رود، و سر خود گردد.

به طور کلی انسان درون جامعه است و با دیگران رابطه دارد؛ لذا وظیفه دارد دیگران را بسازد ودر این باب، اولویّت ها بر محور «اثرگذاری ها» است. اولویّت، بر اساس شدت و ضعف اثرگذاری در طرف مقابل است.

در بیان علاج غضب: اگر چندی انسان مواظب حال خود باشد و با نفس چنین معامله کند، بکلی حال تغییر پیدا می کند و رو به اعتدال می گذارد.

غضب، در حقیقت عبارتی از حرکتی است نفسانی که به واسطه آن، جوشش در خون قلب، حادث شود برای شهوت انتقام.

مولانا مجلسی علیه الرحمة می فرماید: بدان آن چه از مجموع آیات و اخبار ظاهر می شود به حسب فهم ما، این است که دنیای مذمومه مرکب است از یک اموری که انسان را باز دارد از طاعت خدا و دوستی او و تحصیل آخرت.

نماز برای آدم استقلال روحی می آورد. وقتی مستقل شدی و با هوای نفس خودت مبارزه کردی، اهل محبت و عشق و مهرورزی می‌ شوی.

اصل این تقیه ی شرکت در نماز جماعت اهل سنت توسعه ی اسلام و ادارک فضل جماعت برای حفظ وحدت اسلامی است.

کلیه مفاسد اخلاقی و اعمالی، از این است که قلب بی خبر از ایمان است، و آنچه عقل ادراک به واسطه برهان عقلی یا اخبار انبیا کرده، به قلب نرسانده و دل از او بی خبر است. 

حسد، حالتی است نفسانی که صاحب آن آرزو کند سلب کمال و نعمت متوهمی را از غیر.

اشک به اعلی اعلیین مربوط است از آنجا استیذان (اجازه) می کند از آنجا استجابت دعا می کند.

اذان را پیغام و سفارش خصوصی خدا به خودت بدان.

امام رضا(ع) می فرماید: همانا امر شده است به وضوء تا آن که بنده پاک باشد هنگامی که می ایستد مقابل خدای جبار و وقت مناجات نمودن او حق را و برای آن که مطیع باشد در آنچه او را امر فرموده و پاکیزه باشد از کثافات و نجاست.

این صفت زشت و ناهنجار کبر، هم فی نفسه دارای مفاسد است، و هم از او مفاسد بسیار زاییده شود‌.