کسی که معلوم نیست مسلمان است یا نه، پاک است ولی احکام دیگر مسلمانان را ندارد، مثلاً نمی تواند با زن مسلمان ازدواج کند و نباید در قبرستان مسلمانان دفن شود.
بسم الله الرّحمن الرّحیم
آموزش فقه:
نجاسات:
خون
۱- خون انسان و هر حیوانی که خون جهنده دارد نجس است؛ مانند مرغ و گوسفند.
۲- خون حیوانی که خون جهنده ندارد، پاک است؛ مانند ماهی و پشه.
۳- خونی که گاهی در تخم مرغ دیده می‌شود نجس نیست، بلکه بنابر احتیاط واجب باید از خوردن آن اجتناب کرد و اگر خون را با زرده تخم مرغ به هم بزنند که از بین برود، خوردن زرده هم مانعی ندارد.
( البته به نظر برخی مراجع تقلید، خون در تخم مرغ نجس است.)
۴- خونی که از لثه بیرون می آید، اگر با آب دهان مخلوط شده و از بین برود پاک است و در آن صورت فرو بردن آب دهان هم اشکال ندارد.
۵- خونی که بواسطه کوبیده شدن زیر ناخن یا زیر پوست می میرد، اگر به گونه ای عوض شود که به آن خون نگویند (استحاله شود) پاک است و اگر هنوز به آن خون گفته می شود، نجس است. تا زمانی ک زیر ناخن یا پوست است و راهی به بیرون ندارد، بیرون آوردن لازم نیست و برای وضو و غسل هم اشکال ندارد.
در موارد زیر حکم به طهارت می شود:
۱- شیء قرمز رنگی که معلوم نباشد خون است یا نه.
۲- خونی که معلوم نباشد از حیوان خون جهنده دار است یا نه؟ مثل اینکه خونی در لباس خود می بیند و نمی داند خون پشه است یا بدن خودش.
۳- خون حیوانی که معلوم نیست آن حیوان خون جهنده دار است یا نه.
۴- زردابه ای که در حال بهبودی زخم در اطراف آن پیدا می‌شود و معلوم نیست که با خون مخلوط شده است یا نه.
شراب
۱- شراب به هر مایع مست کننده (که در اصل مایع است) اگر چه به شکل جامد درآید نجس است.
۲- شیء جامد مست کننده؛ مانند بنگ و حشیش نجس نیست، هر چند آن را سائیده و با آب مخلوط کنند و به صورت مایع درآورد.
۳- آب انگور جوش آمده اگر مست کننده باشد، نجس است و اگر مست کننده نباشد، گرچه خوردن آن حرام است ولی نجس نیست. (برخی از مراجع تقلید، آن را نجس دانسته اند).
۴- خرما و کشمش را اگر همراه غذا «مثل برنج» بپزند حرام نیست، هرچند بجوش آیند. (برخی از مراجع تقلید آن را نجس و حرام است.)
استفتا
س- آیا الکل صنعتی که در انواع ادکلن و عطرها و برخی رنگ ها و داروها و امثال آن به کار می رود پاک است یا خیر؟
ج- الکل صنعتی پاک است، مگر آن که یقین به نجاست آن پیدا شود.
کافر
این افراد کافر و نجس هستند:
* منکر خدا «کسی که وجود خدا را انکار کند».
* منکر توحید «کسی که برای خدا شریکی قرار دهد».
* منکر پیامبری حضرت محمد «کسی که نبوت پیامبر اکرم صلوات الله علیه و آله را انکار کند».
* منکر ضروری دین؛ درصورتی‌که بداند آن چیز ضروری دین است و انکار آن به انکار رسالت یا تکذیب پیامبر یا نقص دین بازگردد.
* کسی که به ائمه اطهار دشنام دهد یا با آنها دشمنی ورزد، هر چند با یکی از آنها باشد.
چند مسأله:
۱- تمام بدن کافر حتی مو و ناخن و رطوبت های او نجس است.
۲- طفلی که از زنا به دنیا آمده، اگر پدر یا مادر و یا هر هر دو مسلمان باشند پاک است.
۳- مسلمان غیر شیعه و شیعیان غیر دوازده امامی، اگر دشمن ائمه نباشند و به آنها دشنام ندهند نجس نیستند.
۴- کسی که معلوم نیست مسلمان است یا نه، پاک است ولی احکام دیگر مسلمانان را ندارد، مثلاً نمی تواند با زن مسلمان ازدواج کند و نباید در قبرستان مسلمانان دفن شود.
چگونه چیز پاک نجس می شود؟
در درس پیش گفته شد که در عالم، همه چیز پاک است، مگر برخی از آنها، چیزهای پاک هم ممکن است نجس شود، البته در صورتی که به چیز نجس برخورد کند و یکی از آن دو (چیز پاک یا نجس) طوری تر باشد که رطوبت یکی از آن دو به دیگری برسد.
۲- چیزی که نجس شده (مُتنجّس) نیز نجس کننده است ولی واسطه ۳ چهارم هر چند خودش نجس است اما نجس کننده نیست؛ مثلا اگر دست انسان به لباس نجس برخورد کند و سپس به دستگیره ی در بگذارد و خشک شود و دیگری دست خیس به دستگیره بگذارد هر چند دست او نجس می شود ولی چون دست او واسطه ی چهارم است نجس کننده ی چیزهای دیگر نخواهد بود.
در موارد زیر حکم به پاکی می شود:
* معلوم نباشد پاک و نجس به‌هم برخورد کرده اند یا نه.
* معلوم نباشد چیز پاک و نجس مرطوب بوده اند یا نه.
* معلوم نباشد رطوبت یکی به دیگری سرایت کرده است یا نه.
چند مسأله:
۱- خوردن و آشامیدن چیز نجس حرام است.
۲- اگر انسان ببیند کسی چیز نجسی را می خورد یا با لباس نجس نماز می خواند، لازم نیست به او تذکر ولی اگر میزبان متوجه شود غذا نجس است باید به میهمان‌ها بگوید.
۳- اگر انسان نداند چیز پاک نجس شده یا نه، پاک است و جستجو و وارسی هم لازم نیست، هر چند بتواند نجس بوده یا پاک بودن آن را بفهمد، بنابراین در مثال‌هایی که آورده خواهد شد، حکم به طهارت می شود و نیاز به سؤال کردند و تحقیق و پرهیز نیست.
* وسایل منزل کسانی که به طور کامل مقید به طهارت و نجاست نیستند - حتی اگر مسلمان نباشند - درصورتی که یقین به نجس شدن آنها نباشد، پاک است.
* عطر و ادکلنی که غیر مسلمان ساخته است ولی معلوم نیست که با بدن وی تماس داشته یا نه، پاک است.
وسایل و لوازمی که در هتل‌ها یا خانه‌ها - حتی در کشورهای غیراسلامی - وجود دارد، از جمله ظروف غذا، حوله حمام صابون، رختخواب، تخت، فرش و دیگر چیزها اگر یقین به تماس با بدن کافر به گونه ای که رطوبت سرایت کرده باشد و یا یقین به نجس شدن آن از راه دیگر نمی‌باشد، پاک است.
* از قاشق، چنگال، بشقاب، لیوان و سایر امکانات در رستوران‌ها، حتی رستوران های غیرمسلمان در صورتی که یقین به نجس شدن آنها نباشد، پاک است.
* نوشابه‌ها و سایر نوشیدنی‌هایی که اصل آنها پاک و حلال است و معلوم نیست که با بدن کافر تماس داشته یا نه، پاک است. (امروز غالباً این‌گونه چیزها را با دستگاه می سازند و پر می کنند).
خوراکی‌هایی از قبیل: قند، شکر، بیسکویت، شکلات، آدامس و غیره، اگر در ساخت آنها غیرمسلمان دست داشته باشد، ولی یقین به تماس با بدن وی نداریم و به گونه ای دیگر نجس نشده، پاک است.
* حبوبات و سبزیجات و میوه‌هایی که غیر مسلمان می فروشد و یقین به نجس شدن آنها نیست، پاک است هر چند غیر مسلمان آن را کاشته و چیده و حمل کرده باشد.
* روغن؛ اعم از حیوانی و غیر آن، که یقین به نجس بودن یا نجس شدن آن نباشد پاک است.
* وسایلی که برای کار به غیر مسلمان داده شود؛ مانند پارچه برای دوخت لباس و ماشین برای تعمیر، اگر پس از تحویل گرفتن، یقین به نجس شدن آن نباشد، پاک است.
* لباسی که برای شستن یا اتو کردن به خشک شویی داده شود حتی در کشورهای غیر اسلامی در صورتی که یقین به نجس شدن آن نباشد، پاک است.
* نان و دیگر پختنی ها، که غیرمسلمان طبخ آن را انجام داده و ماده ی اولیه آن پاک بوده است و ما یقین به نجس شدن آن نداریم، پاک است.
پرسش؟
۱- خون این حیوانات چه حکمی دارد: گنجشک، گوسفند، پشه، قورباغه؟
۲- پنیر، کره، نوشابه، روغن، قند و شکری که از کشورهای غیر اسلامی آورده می شود چه حکمی دارد؟
۳- تفاوت منکر خدا با منکر توحید در چیست؟
۴- این مسئله را توضیح دهید و دو مثال ذکر کنید. «کسی که معلوم نیست مسلمان است یا نه، پاک است ولی احکام سایر مسلمانان را ندارد.»
۵- اگر انسان ببیند کسی با لباس نجس نماز می خواند، آیا باید به او بگوید یا لازم نیست، چرا؟
کتاب از: محمد حسین فلاح زاده
نویسنده: زینب آب باز